parti listeli nispi temsil ne demek?
Parti listeli nispi temsil, bir seçim sistemidir. Bu sistemde, seçmenler doğrudan adaylara değil, siyasi partilerin hazırladığı listelere oy verirler. Her partinin aldığı oy oranına göre, önceden belirlenmiş aday listesinden milletvekilleri seçilir. Amaç, parlamentoda farklı siyasi görüşlerin nüfus oranlarına yakın bir şekilde temsil edilmesini sağlamaktır.
Temel Özellikleri:
- Liste Esaslı Oy Verme: Seçmenler, adaylara değil partilerin listelerine oy verirler.
- Nispi Temsil: Partilerin parlamentodaki sandalye sayısı, aldıkları oy oranıyla orantılıdır.
- Farklı Liste Türleri:
- Kapalı Liste: Seçmenler, listedeki aday sıralamasını değiştiremezler. Partinin belirlediği sıra geçerlidir.
- Açık Liste: Seçmenler, parti listesindeki adaylar arasından tercih yapabilirler. Bu, adayların sıralamasını etkileyebilir.
- Yarı Açık Liste: Seçmenler, hem partiye oy verirler hem de listedeki belirli sayıda adayı işaretleyebilirler.
Avantajları:
- Küçük partilerin ve farklı görüşlerin temsil edilme şansını artırır.
- Seçmenlerin oy verme davranışlarını partilere odaklanmaya teşvik eder.
- Daha dengeli ve temsili bir parlamento oluşmasına katkıda bulunur.
Dezavantajları:
- Seçmenlerin adaylar üzerinde doğrudan etkisini azaltabilir (özellikle kapalı listelerde).
- Koalisyon hükümetlerinin kurulmasını kolaylaştırarak hükümet istikrarını zorlaştırabilir.
- Parti liderlerinin aday sıralaması üzerindeki etkisini artırabilir.
İlgili Kavramlar:
Kategoriler